آبهای عمومیبه آبهای مشترک میان همه، آبهای عمومی می‌گویند و از آن در باب انفال و احیاء موات سخن رفته است. ۱ - تعریفبه آبهای طبیعیِ جاری در سطح زمین که ملک کسی نیست و همگان در بهره‌برداری از آنها یکسانند ـ مانند دریاها، نهرهای بزرگ، چشمه‌ها و آبهای فراهم آمده از برف و باران ـ آبهای عمومی گفته می‌شود. ۲ - حیازتآبهای عمومی از مشترکات است و حیازت کننده آن به قصد تملک، بلکه بنابر قول برخی، بدون قصد تملّک نیز مالک آن می‌شود. در اینکه جریان آبهای عمومی در جوی‌های شخصی موجب ملکیّت مالک آنها می‌شود یا موجب حق اولویّت، اختلاف است. قول اوّل، مشهور است. ۲.۱ - خرید و فروشخرید و فروش آب حیازت شده، با وزن یا پیمانه و یا مشاهده جایز است. ۳ - آبیاری از نهر و چشمهبرای آبیاری زمین‌هایی که مشروب کردن همه آنها از نهر یا چشمه در یک زمان ممکن نیست، ابتدا زمین نزدیک به دهانه نهر به اندازه نیاز و سپس زمین‌های دیگر به ترتیب نزدیک بودن آنها به نهر یا چشمه آبیاری می‌شوند. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۵-۱۱۶. |